Dit is een reactie die ik regelmatig krijg van volgers of klanten. Sommigen zijn al jaren aan het worstelen met een burn-out. En laat ik meteen duidelijk zijn: Ik heb geen eenduidig antwoord op deze vraag. Ik heb er gedachten over, die ik hier met je deel.
Ik ga er steeds maar vanuit dat deze opmerking komt vanuit een verlangen. Vanuit het verlangen om weer ‘beter’ te zijn. In de zin van ‘niet meer ziek’. Want een burn-out kan je gevangen houden. Er is geen concreet stappenplan naar herstel. Herstelt zijn is niet meetbaar. Het zoeken naar balans, steeds opnieuw ervaren wat wel of niet werkt, op je bek gaan en weer opstaan, iets anders proberen: Het kan je moedeloos maken. En het is veel makkelijker om het dus NIET te doen. Om gewoon te doen zoals je altijd deed. Te blijven denken zoals je altijd deed.
Daar kom je vaak nog ver mee ook! Als je de ergste dip gehad hebt, en je lijf is weer wat hersteld, dan kan je vaak veel weer oppakken zoals je eerder deed. Dan denk je een paar dagen: Ja! Het gaat weer aardig! Ik denk dat ik er nu wel ben. En na die paar dagen knal je je grens weer over en komen je klachten weer terug. Misschien nog wel heftiger. Je bent dan dus aan het worstelen met je burn-out. Je balanceert steeds op het randje tussen wat wel lukt en wat niet meer en je kan nauwelijks van tevoren inschatten hoe de dag uit zal pakken. Maarja, er valt wel mee te leven.
Zolang het zo voortkabbelt voel je misschien ook niet de noodzaak om je burn-out klachten aan te pakken op een dieper niveau. Want ja… welke beerput aan oud zeer trek je dan weer open he? Ten slotte is elke moeder toch ook moe, het hoort er ook gewoon bij met een gezin. Dusja, je kan het wel burn-out noemen, maar misschien is het gewoon iets wat bij jou hoort. Wat bij het moeder-zijn hoort. Hoe langer je zo denkt, en hoe langer de situatie zo is, hoe meer je daadwerkelijk gaat geloven dat het echt zo is.
Mogelijk is dit ook gewoon echt, diep in je hart, jouw waarheid. Je weet dat je alles hebt gedaan om te herstellen en je gelooft echt dat je functioneren op dit moment optimaal is. Dan ben ik de laatste die zegt dat je niet tevreden mag zijn!
Tevreden zijn is trouwens ALTIJD een goed idee. Met een eindresultaat, maar ook met elk kleine stapje vooruitgang dat je boekt in je herstel, of op persoonlijk vlak. Die vooruitgang blijven zien door regelmatig terug te kijken naar waar je vandaan komt maakt je ook een dankbaar mens. En een dankbaar mens is een gelukkiger mens.
Het kan ook zo zijn dat je denkt, wanneer je dit leest: Hmm… heb ik er echt ALLES aan gedaan om me beter te voelen? Weet ik diep van binnen ZEKER dat dit het maximaal haalbare is voor mijn lijf/leven? Als je antwoord ‘nee’ is, geloof je waarschijnlijk diep van binnen dat het echt wel anders kan. Dat er manieren moeten zijn om beter voor jezelf te zorgen, zodat je niet meer op dat randje balanceert. Dat het voor jou ook kan om je weer fit te voelen en zin te hebben in je dagen. Dat je ernaar uitkijkt dat je kinderen uit school komen, omdat zij je lust en je leven zijn.
En nu HOOR ik je denken: MOET IK DAN ALTIJD STREVEN NAAR HET BEST HAALBARE??
Misschien geloof je zelfs, dat het je afhankelijk houdt als je steeds met je eigen beperkingen wordt geconfronteerd. Dan ervaar je steeds dat het leven kwetsbaar en gebroken is. Daardoor heb je ook meer het idee dat je God nodig hebt in je leven. Ik ben dan wel benieuwd naar jouw Bijbelse onderbouwing van die overtuiging. Ik heb die onderbouwing namelijk nog niet kunnen vinden. Vaak is het als je je niet fit voelt juist zo dat je hele dag, je hele leven, om jou draait. Als je niet fit bent, ben je er de hele dag mee bezig hoe je de dag door moet komen. Wat jij nodig hebt en hoe je dat kunt regelen.
Je kan jezelf de vraag stellen waarom het voor jou belangrijk is om je fitter te voelen. Als vrouw en moeder heb ik verantwoordelijkheden. Ik heb een man en kinderen die aandacht, liefde en zorg nodig hebben. Als ik niet fit ben, kan ik hen dat niet optimaal geven. Daarnaast ben ik ook nog dochter, zus en vriendin. Hoe zou ik het dan kunnen verantwoorden als ik er niet alles aan heb gedaan wat in mijn vermogen ligt om me wel fit te voelen? Zorgen voor je lichaam en geest helpt je dus om je andere verantwoordelijkheden beter uit te kunnen voeren. Als je het zo bekijkt is zelfzorg ook bijbels. Zelfs in het gebed ‘Onze Vader’ leert Jezus ons bidden voor ons lichaam.
Dat is ook de kracht van zelfzorg. Zelfzorg is NOOIT een doel op zich. Het is ook geen egoistisch streven. Het is een verantwoordelijkheid, ZODAT je vervolgens voor anderen kunt zorgen. Echt uit kunt delen van liefde en aandacht. Dat je energie hebt om de dingen te doen die op je pad komen.
Moet je dan streven naar het best haalbare? Dat ‘best haalbare’ is ook voor elk mens anders. Je hebt je verantwoordelijkheid te nemen. Volledig en helemaal. En dat betekent vaak ook dat je angsten, of belemmerende gedachten aan de kant moet zetten. Die houden je klein. Die houden verandering en groei tegen. Want zo werkt ons brein nou eenmaal.
Ons brein denkt: Verandering=gevaar!! Wegwezen!! Dus zodra wij beginnen te denken om iets anders aan te gaan pakken, begint ons brein alle mogelijke bezwaren naar voren te brengen, zodat jij NIET veranderd. Wees je daarvan bewust. Je denken kan jou dus gevangen houden. Niet alles wat jij denkt hoeft de waarheid te zijn. Een andere gedachte kan ook waarheid zijn.
En weet je wat de grap is? Daarin zit ook het verschil of jij aan het worstelen bent met je burn-out of dat je aan het herstellen bent van je burn-out. Het verschil daartussen zit in je manier van denken.
Als je worstelt, dan herken je alles wat ik hierboven schreef. Over dat balanceren of het randje. Over dat je niet de noodzaak ervaart je klachten op een diepere laag aan te pakken, maar er wel steeds weer mee geconfronteerd wordt. Worstelen met je burn-out betekent dat je gevangen blijft in je klachten. Er is geen duurzaam herstel. Omdat er ten diepste niets echt veranderd.
Als je wilt herstellen van je burn-out, ben je bereid om in die diepere laag naar jezelf te kijken. Eerlijk te kijken naar hoe jij denkt, wat jij ten diepste gelooft, waar je bang voor bent en waarin je stiekem denkt het beter te weten dan anderen, terwijl je hun advies misschien gewoon eens moet uitproberen. Je wil dan de verantwoordelijkheid nemen om JOUW AANDEEL in je burn-out aan te gaan pakken. Je gelooft dan diep van binnen dat het anders kan. Dat het beter kan. Niet vanuit egoisme, maar omdat je gelooft dat ook jouw eigen houding en handelen hebben bijgedragen aan het burn-out raken en dus ook kunnen bijdragen aan je herstel.
En dat kan eng zijn. Of superspannend. Want je weet ook niet precies hoe het leven uitpakt als jij anders gaat kiezen, beslissen en handelen. Maar je bent wel bereid te ontdekken hoe jij in elkaar zit. Waarin je kunt groeien. Je bent bereid adviezen aan te nemen, in plaats van direct 3 bezwaren op tafel te gooien als je eens een advies krijgt. Je bent ook nieuwsgierig naar dat wat anderen hebben gedaan die verder in hun herstel zijn dan jij. Je bent bereid nieuwe dingen uit te proberen, zodat je daadwerkelijk kunt ervaren wat ze voor jou kunnen doen. Daardoor ga je steeds beter inzien hoe jouw lijf werkt. Wat er voor jouw lijf werkt en wat niet. Je gaat gerichter inzetten op voeding, beweging en rust omdat je bereid was uit te proberen hoe dat voor jou bijdraagt aan een gezonder leven. (Voeding, beweging en rust klinken cliche. Iets wordt een cliche als er een kern van waarheid in zit!)
Daarom zie ik herstellen van een burn-out echt als een her-vorming van je identiteit. Je wordt een ander mens, met andere gewoonten, andere overtuigingen. Je bent bereid te doen wat nodig is om verbetering te boeken. Je wordt ook mild naar je medemens omdat je ontdekt dat het allemaal niet zo simpel en eenvoudig of logisch is in het leven als dat het soms lijkt. En dat inzicht, dat je in gaat zien hoe ingewikkeld je het leven voor jezelf kan maken door NIET te doen wat past bij hoe jij in elkaar zit, maar door te doen ‘zoals het hoort’, dat inzicht brengt je dichter bij hoe jij bedoeld bent. Het maakt je alerter om jouw unieke levenspad te ontdekken.
Dan hoef je niet meer te voldoen aan dat wat anderen kunnen of doen. Je hoeft niet meer te presteren zoals je zus, de buurvrouw of die andere moeder presteert. Je weet wie jij bent, wat jij kunt, waarom je de dingen doet zoals je ze doet. En daar ben je dan oke mee. Omdat dat is wie jij bent. Hele andere manier van denken dan voor je burn-out he? Toen was je er vooral mee bezig wat anderen van je verwachtten. Of je wel voldeed aan hoe het hoort. Of je wel goed genoeg meehielp op school. Dat hoeft je uitgangspunt dus niet te zijn! Je uitgangspunt ben jijzelf. Met jouw karakter, mogelijkheden en voorkeuren. Van daaruit kun jij pas echt kwalitatief bijdragen, omdat jouw bijdragen dan uit je hart komen.
Hoe is het bij jou? Ben jij aan het herstellen van je burn-out, of ben je ermee aan het worstelen?
Wil jij een eerste tip krijgen hoe je worstelen om kunt zetten in herstellen zodat je niet meer gevangen zit in klachten en onzekerheid over hoe je dag gaat zijn? Laat het me even weten (via DM of mail) ik denk graag met je mee!
Liefs, Arja